Ból pleców (ból kręgosłupa) jest częstą dolegliwością i nierzadko trwa przez miesiące i lata, uniemożliwiając czerpanie radości z życia. Długotrwały ból prowadzi do powikłań, dlatego ważne szybkie zastosowanie skutecznego leczenia. Najczęstsza lokalizacja bólu to dolna część pleców czyli część lędźwiowa i krzyżowa kręgosłupa. Niniejszy artykuł poświęcony jest bólowi o w tej lokalizacji. Inne lokalizacje bólu pleców to:
Zawartość strony [Schowaj]
Ból w dole pleców (ang. low back pain) znany jest również pod nazwami takimi jak: lumbago, ból krzyża, ból kręgosłupa lędźwiowego, ból lędźwi.
Nieznośny ból w dolnej części pleców. Ból często pojawia się przy schylaniu się, dźwiganiu ciężarów, chodzeniu, skręcaniu tułowia, długim staniu lub siedzeniu. Nierzadko jest obecny również w nocy i może powodować bezsenność. Ból często promieniuje do pośladków, nóg, bioder lub pachwin. Pacjenci często mogą wyczuć palcami punkty przypominające pestki wiśni, bądź ziarnka grochu, których naciśnięcie powoduje bardzo intensywny ból, który może promieniować do innych części ciała. Do bólu często dołącza się sztywność mięśni.
Niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem lub zadzwoń na numer alarmowy, jeśli wystąpią u Ciebie:
Nieleczony ból pleców utrwala się i zmienia się w ból przewlekły. Wytwarzają się przykurcze stawowe, które wtórnie powodują powstanie kolejnych dolegliwości bólowych. Długotrwały ból pleców prowadzi do zmian w mózgu i rdzeniu kręgowym oraz zaników mózgu. Chorzy zaczynają mieć mało energii, nie mogą się skupić na pracy. Mogą zacząć się problemy z pamięcią i kontaktach z innymi ludźmi. Ból pleców często jest przyczyną zaburzeń w życiu seksualnym.
Zmiany zwyrodnieniowe stawów kręgosłupa (stawów międzywyrostkowych) mogą znacząco utrudnić poruszanie się i uprzykrzyć życie. Ruchomość kręgosłupa jest zachowana poprzez ruch w jego stawach. Stawy te, podobnie jak inne stawy w organizmie (biodra, kolana, palce) mogą ulec zwyrodnieniu i powodować nieznośny ból przy poruszaniu się. Lekarz podczas badania wykonuje specjalne testy, dzięki którym może stwierdzić, czy ból pleców pochodzi ze stawów kręgosłupa. Bardzo skuteczne w leczeniu tego bólu są zabiegi minimalnie inwazyjne zabiegi minimalnie inwazyjne
Stawy krzyżowo-biodrowe (ang. sacroiliac joints) są częstym powodem bólu pleców. Ból jest zlokalizowany w dole pleców lub w okolicy pośladka. Najczęściej promieniuje do pachwiny oraz nogi. Często pogarsza się po długim siedzeniu lub staniu. Ból może wynikać ze zmian zwyrodnieniowych, zapalenia lub zablokowania stawu. Anatomia stawów krzyżowo biodrowych sprawia, że niezwykle trudno jest przeprowadzić ich skuteczne leczenie bez specjalistycznego sprzętu. Dopiero posługując się odpowiednimi przyrządami lekarz jest w stanie precyzyjnie trafić do źródła bólu i uśmierzyć go.
Kiedy mięśnie poddawane są nieodpowiednim obciążeniom, co ma często miejsce przy wadach postawy bądź u ludzi, u których praca wymusza nieodpowiednią pozycję ciała wytwarzają się w nich bardzo bolesne struktury zwane punktami spustowymi (ang. trigger points). Są one częścią bólu mięśniowo-powięziowego. Nieleczone dają początek następnym bolesnym punktom, przez co ból rozprzestrzenia się na inne partie ciała. Punkty spustowe są z reguły dezaktywowane podczas zabiegu przeprowadzanego w gabinecie podczas pierwszej wizyty. Najczęściej aby pozbyć się bólu wystarcza jednorazowy zabieg, jednak w przypadkach ból istniał przez długi czas i punktów spustowych jest dużo, potrzeba dwóch lub kilku sesji, aby pozbyć się bólu kompletnie.
Rwa kulszowa charakteryzuje się bólem pleców biegnącym od dolnego kręgosłupa, przez pośladki, do nogi, typowo poniżej kolana. Jest spowodowana uciskiem na korzenie tworzące nerw kulszowy.
Dysk (krążek międzykręgowy) stanowi amortyzator pomiędzy kręgami, które zbudowane są z kości. Urazy oraz stany zapalne mogą prowadzić do zwyrodnienia dysku, czyli dyskopatii. Dysk staje się wrażliwy na ból i powoduje dolegliwości. Zdiagnozowanie dyskopatii jako przyczyny bólu jest trudne, najlepszą tego metodą jest dyskografia. Jest to zabieg wykonywany ambulatoryjnie, dzięki któremu możemy stwierdzić czy dyskopatia jest odpowiedzialna za dolegliwości, i znaleźć dysk powodujący ból.
Naciągnięcie, nadwyrężenie lub naderwanie mięśni pleców i kręgosłupa jest bardzo częstą przyczyną bólu. Najczęściej daje o sobie znać po dźwignięciu ciężaru w niewłaściwy sposób. Leczenie nadwyrężonego mięśnia polega głównie na odpoczynku, lekach przeciwbólowych oraz stosowani zimnych okładów. Często wskazana jest rehabilitacja.
Ból pleców może być odczuwany już w pierwszych tygodniach. Ciąża jest stanem w którym występują liczne czynniki sprzyjające powstawaniu dolegliwości bólowych. Hormony, które przygotowują organizm kobiety do porodu powodują rozluźnienie stawów miednicy. Rosnąca macica może powodować ucisk struktur wewnętrznych. Zwiększona masa ciała i obwód brzucha powodują zwiększony nacisk na stawy. Te i inne zmiany, zachodzące w ciąży, powodują, że organizm kobiety może mieć problem z przystosowaniem się, co może skutkować zaburzoną biomechaniką oraz bólem pleców.
Badania wykazały, że palenie papierosów nasila odczuwanie bólu. Toksyczne składniki dymu nasilają procesy degeneracyjne w dyskach mogąc prowadzić do dyskopatii oraz oraz rwy kulszowej. Dym tytoniowy powoduje raka oraz inne schorzenia wielu organów, dlatego zdarza się też, że u palaczy ból pleców jest wywołany przez choroby spowodowane przez palenie tytoniu takie jak: choroby serca, nerek, płuc, kaszel, rak.
Istnieje wiele chorób, które mogą skutkować powstaniem bólu pleców, dlatego bardzo ważne jest uzyskanie opinii lekarza. Niektóre z tych schorzeń są potencjalnie groźne, dlatego silnego i długotrwałego bólu nie należy nigdy ignorować. Należy udać się do lekarza w celu uzyskania diagnozy i leczenia.
Najważniejsze jest dokładne badanie przez odpowiedniego specjalistę. Ból pleców może pochodzić z wielu źródeł, takich jak nerwy, powięzie, mięśnie, stawy, kręgi lub dyski, dlatego też bywa nieprawidłowo zdiagnozowany. Do postawienia prawidłowego rozpoznania potrzebne są: dokładna znajomość anatomii, biomechaniki i patologii oraz duże doświadczenie. W celu zlokalizowania źródła bólu lekarz może zlecić przeprowadzenie badań dodatkowych takich jak zdjęcie RTG kręgosłupa L-S (lędźwiowo-krzyżowego), zdjęcie miednicy, stawów krzyżowo biodrowych, rezonans magnetyczny bądź tomografię komputerową.
Leczenie bólów kręgosłupa zależy głównie od dokładnego zlokalizowania źródła dolegliwości. Przez tysiące lat medycyna była często bezsilna w leczeniu dolegliwości kręgosłupa i pacjenci byli skazani na długotrwałe cierpienia. Dopiero ostatnie czasy przyniosły światu odkrycia, które rzuciły światło na to, co tak naprawdę powoduje ból pleców, co pozwoliło opracować terapie które skutecznie i szybko zwalczają ból.
Terapie minimalnie inwazyjne mają za zadanie leczenie szybkie i skutecznie. Stosowane nowoczesne procedury są ambulatoryjne, pacjent po zabiegu oraz krótkiej, z reguły półgodzinnej obserwacji idzie do domu, a ulga w cierpieniu jest najczęściej natychmiastowa. Leczenie to jest bardzo skuteczne, gdyż działa bezpośrednio na źródło bólu, które najczęściej znajduje się zbyt głęboko, aby być dostępne dla działania innych powszechnie stosowanych środków takich jak masaż, lampy bądź lasery. Do przeprowadzenia zabiegów konieczny jest wysoce specjalistyczny sprzęt, bardzo dobra znajomość anatomii oraz doświadczenie. Terapie te obejmują bardzo precyzyjne blokady kręgosłupa i stawów krzyżowo-biodrowych oraz terapie przerywające przewodnictwo bólowe z tych stawów za pomocą ablacji radiofrekwencyjnej (radiofrequency ablation). Szybka i skuteczna ulga w cierpieniu nie tylko sprawia, że pacjenci mogą znów cieszyć się życiem, ale przeciwdziała utrwaleniu się bólu, czyli powstania bólu przewlekłego. Gdy szybko pozbędziemy się bólu, nie musimy już przyjmować dużych dawek leków przeciwbólowych, przez co unikamy ich skutków ubocznych.
Najczęściej stosowane tabletki i zastrzyki często nie są skuteczne, lub muszą być stosowane przez długi czas i w dużych dawkach, co może prowadzić do powstania skutków ubocznych. Działają one na cały organizm, zamiast koncentrować się tam, gdzie są potrzebne. Leczenie farmakologiczne powinno mieć na uwadze nie tylko doraźne zniesienie bólu, ale również zapobieganie utrwalenia się bólu oraz w uzasadnionych przypadkach likwidację zapalenia.
W niektórych przypadkach jedynym wyborem jest operacja. Niezwłoczne leczenie operacyjne jest często wskazane w przypadku wystąpienia objawów alarmowych.
Rehabilitacja w leczeniu bólu pleców powinna być dostosowana do przyczyny bólu. Kluczowe znaczenie ma przywrócenie prawidłowej postawy oraz ćwiczenia rozciągające i wzmacniające. Ćwiczenia w bólu pleców powinny być indywidualnie dobrane do choroby i pacjenta.
Stosowanie domowych i naturalnych metod leczenia bólu pleców, takich jak ciepłe okłady, kompresy i ćwiczenia należy najpierw skonsultować z lekarzem. Po postawieniu diagnozy ważnie jest regularne wykonywanie zaleconych ćwiczeń w domu, aby osiągnąć maksymalną poprawę oraz zapobiec nawrotowi dolegliwości.
Metodą alternatywną, mogącą mieć pomocnicze zastosowanie w leczeniu pewnych rodzajów bólu pleców, jednak która nie zastępuje leczenia przyczyny bólu, jest akupunktura. Doświadczony terapeuta może chwilowo zmniejszyć uczucie bólu i rozluźnić mięśnie. Metody takie jak bioenergoterapia, leczenie pijawkami (hirudoterapia), homeopatia nie są skuteczne. Kręgarstwo inaczej zwane chiropraktyką może dostarczać poprawy w niektórych izolowanych przypadkach, jednak ból często nawraca. Stosowanie gwałtownych i agresywnych manewrów na chorym kręgosłupie może być niebezpieczne.
GABINET MASAŻU LECZNICZEGO - Maciej Kuchta